Didáctica - Estratexias de Comunicación

Ola a todos e todas!

Nesta entrada de blog vou tratar os contidos e actividades pertencentes ó tema titulado ‘Estratexias de comunicación. A comunicación oral e escrita e o seu tratamento na aula. Procedementos para as catro habilidade na aprendizaxe de linguas estranxeiras (falar, escoitar, ler, escribir). Un aspecto que me parece moi interesante é o uso doutras linguas na clase de inglés. Respecto a este tema existen opinións diversas. Hai docentes que pensan que nunha clase de calquera lingua estranxeira só se pode falar nesa lingua que se está aprendendo. Pola contra, hai outros que opinan que ás veces é necesario facer uso da lingua materna para facilitar a comprensión do alumnado. Eu comparto a última opinión. Creo que é positivo poder usar a lingua estranxeira máis a lingua materna do alumnado. É preciso usar a lingua estranxeira para que os estudantes acostumen o oído a ela mais nos casos que se requira non hai nada de negativo en usar a lingua materna para explicar aqueles aspectos que sexan máis difíciles de entender na lingua estranxeira.

Tamén tratamos o tema de ‘mediación’. Este aspecto é algo completamente novo para min xa que nunca faláranme del. Cando escoitei por primeira vez este termo o primeiro que me preguntei foi: De qué trata a mediación? Pois ben, segundo o MCER, o mediación consiste en reformular un texto para facilitar a súa comprensión a outras persoas. Amais, a mediación existe no currículo da EOI e en bacharelato e tamén está bastante presente en Europa. Despois de coñecer cómo funciona este novo termo creo que é moi positivo incorporalo ás clases de todos os niveis xa que a mediación permite levar a cabo un enfoque participativo e activo, dous características que melloran moito o proceso de aprendizaxe. Outra das primeiras preguntas que me xurdiron foi a seguinte: cómo se pode incorporar ás aulas? Pois ben, pódese facer mediante a integración de destrezas, doutras linguas, cambiar de rexistros, traballos en grupo, mediante o uso de realia, auxiliares lingüísticos, o alumnado como centro do aprendizaxe, facer unha reflexión na L1 e que o expoña á clase na lingua estranxeira, etc. Como vemos, hai unha gran cantidade de maneiras. Outro aspecto que tratamos na clase e que creo que é moi importante é a co-construción do significado. Calquera interacción de fala con outras persoas conleva a modificar o noso discurso. A nosa audiencia fai que escollamos un tipo de discurso ou outro e, á súa vez, este tamén vese afectado por cómo a nosa audiencia o entende. Non é o mesmo falar cunha persoa que ten un nivel alto dunha lingua que falar cun principiante. Así, cando estase a efectuar unha explicación, cando esta non é entendida temos que facer algunha modificación para que a nosa audiencia a comprenda. Como profesores e profesoras temos que ter isto sempre en mente.

Hai tres xeitos de mediar, os cales poden ser incorporados na clase para axudar ó alumnado a comprender, o que é moi útil para o alumnado e profesor cando alguén mostra algunha dificultade. Mediación verbal: Por exemplo, transmitir a información dun texto creando un texto novo mediante un resumo,  seleccionando detalles ou ideas principais. Mediación visión e multimodal: transmitir a información dun texto visual (táboa, gráfico, imaxe...) dunha forma parcial ou completa. Mediación cultural: Intracultura vs. Intercutural. Intra: mesma cultura e transmitir as diferenzas dentro da mesma cultura. Por exemplo, as distintas tradicións que hai en Galicia. Inter: transmitir a cultura e explicala a unha persoa estranxeira. Por exemplo, explicar as tradicións galegas a un noruego. Ó mesmo tempo hai varios tipos de comprensión oral e escrita. Un deles é a lectura/escoita extensiva. Non teñen que realizarse en clase. Canto máis escoite e lea mellor. Deben de ser cousas que lle interesen ó alumnado, que lle motiven. Así o alumno non o tomará como unha obrigación e será máis beneficioso. Algúns exemplos son os audio libros ou as series dobradas. No meu caso gustábame ver moito series dobradas xa que aportan unha gran cantidade de vocabulario. Outro tipo é a lectura/ escoita intensiva. Neste caso si que ten lugar na aula. As actividades que se empregarían poden ser libros ou poden ser creadas polo profesor. Este último tipo de actividades resultan máis positivos xa que son máis relevantes para o alumnado debido a que fan cousas que lles interesan máis, temas de actualidade á vez que se practica o inglés.

Outro aspecto que como docentes temos que ter en conta é as diferentes fases para que unha actividade de comprensión sexa satisfactoria para o alumnado. De non seguir estes pasos ós alumnos custaríalles máis a actividade e non se acadarían os mesmos beneficios. A primeira fase é a presentación, onde analízase todo para activar esquemas mentais para facilitar a comprensión como por exemplo mencionar que é unha entrevista. Logo tería lugar unha primeira lectura/escoita onde se centrarían en buscar información e ideas principais. Logo unha segunda lectura/escoita onde se traballan aspectos máis específicos. Finalmente unha posta en común. Isto é moi útil para o alumnado e eu persoalmente sempre que facíamos unha aprendía e comprendía a actividade moito mellor xa que as ideas duns compañeiros completaban outras. Con respecto as actividades de produción e interacción oral, a clave para a súa mellora é a práctica, e é por isto que ó máis importante e gardar sempre tempo na clase. Así mesmo, durante todo este proceso o profesor ten que estar presente para axudar, organizar e dar feedback. Eu sempre agradecín o feedback xa que o tiña en conta para as próximas actividades a realizar.

Con respecto as actividades, gustaríame dicir que me pareceron moi útiles á hora de entender os contidos tratados nesta materia. Sen embargo, non podo incluír o total das actividades realizadas por motivos de espazo, e é por esta razón que so vou incluír unhas cantas delas. Unha das actividades realizadas tivo que ver coa mediación. Proxectáronse dous imaxes na pizarra e nós tivemos que contestar a unhas preguntas. Algunhas de elas eran: Qué tipo de mediación é?, Cal é o obxectivo da tarefa?, Cal é o propósito comunicativo? Esta actividade serviume de gran utilidade xa que axudoume a entender o que significaba a mediación, concepto descoñecido previamente. Outra actividade que fixemos foi a creación dunha tarefa de mediación. Esta tarefa resultoume moi útil xa que na nosa labor como docentes teremos a oportunidade de facer algo similar e, como tiñamos que crear unha situación verosímil, esta actividade serviu como práctica e para mellorar o noso coñecemento sobre este tipo de tarefas cunha proximidade total ó que faríamos na realidade. Tivemos que programar a actividade desde o inicio: a temporalización, o nivel, os obxectivos, a avaliación e a actividade en sí. O noso grupo deseñou a seguinte actividade: aproveitando que había un intercambio con UK, dividiuse a clase en grupos para que compartiran aspectos culturais relativos ós xogos. O alumnado de UK compartirían información en español con alumnado galego e o alumnado de Galicia falaría inglés para compartir os xogos galegos. Así, todos practicarían a lingua que se está a estudar. Ó mesmo tempo, esta actividade compúxose dunha segunda actividade: facer unha rúbrica. Fomos os membros do grupo os que tivemos que redactar todos os puntos da mesma, polo que puidemos experimentar de primeira mano cómo se fai. Isto vai ser de utilidade para o noso futuro xa que, persoalmente, teño pensado usar as rúbricas na miña labor docente. Para outra actividade a profesora mandou un link con diferentes actividades de interacción e produción oral. A actividade consistía en elixir unha das tarefas que aparecían nas páxinas dos links. Había catro diferentes links polo que tivémonos que agrupar en grupos de catro, tendo un link diferente cada membro do equipo. Posteriormente, por turnos, cada persoa explicou a actividade que elexiu. Así, esta tarefa resultoume  moi interesante porque non só aprendemos unha gran cantidade de actividades de interacción e produción oral dos nosos links senón que tamén puidemos coñecer aínda máis actividades grazas ós nosos compañeiros. Finalmente, grazas a este tema puiden ampliar ós nosos coñecementos acerca das rúbricas, actividades de interacción, expresión, e mediación oral e escrita que, sen ningunha dúbida, van ser de gran utilidade no noso futuro laboral.

Moitas grazas!